مقدمه

سلام. تو قرن بیست و یک یا قرن اطلاعات کسب دانش در مورد موضوعات مختلف خیلی راحت شده اما همین هجوم اطلاعات و تفییرات متناوب اخبار باعث گیج شدن در زمینه‌های حساسی مثل سلامت و تغذیه هم شده! مثلا یکی از بحث‌های داغ محافل قهوه است! بعضی منابع قهوه رو یک سوپر فود میدونن و بعضی دیگه عامل سرطان! و یا رژیم با میزان پروتئین بالا بالاخره خوبه یا بد؟ یا مصرف تخم مرغ و لبنیات مضر هست یا مفید؟ و این لیست سردرگمی‌ها در مورد مواد غذایی مختلف ادامه داره و حتی جلبک‌ها هم از این جریان مستثنی نیستن!

طبق آمارهای مختلف کشورهای شرقی و جنوب شرقی آسیا هر ساله حدود دو میلیون تن جلبک دریایی رو به صورت مستقیم مصرف می‌کنند و به خواص اون تاکید زیادی دارند. تو این مقاله قصد داریم چند مورد از ادعاهای مربوط به جلبک‌هارو بررسی کنی و ببینیم آیا وقت اون رسیده که ما هم این به فکر وارد کردن جلبک‌ها به دستور غذاهای روزانه‌امون باشیم یا نه؟

چیپس‌های جلبکی پرطرفدار در چین که یه دستور خونگی خیلی ساده دارن:
https://www.maangchi.com/recipe/gim-gui

خب حالا بریم سراغ ادعاهای معروف و پر حاشیه در مورد جلبک‌ها:

ادعا‌ی شماره یک: مقدار ید در جلبک‌ها بیش از اندازه بالاست!

اول از همه باید اینو در نظر بگیرید که جلبک‌ها گونه‌های مختلفی دارند و میزان ید هم تو گونه‌ها‌ی مختلف متفاوته. مثلا گونه‌ی Nori که یکی از پرمصرف‌ترین گونه‌ها در دستورهای غذایی هست میزان ید کمی داره. یا گونه‌ی Wakame مقدار متوسطی ید داره و مصرف به اندازه‌ی اون خطر جدی نداره. پس در انتخاب هر گونه برای مصرف غذایی باید با آزمایشات تخصصی میزان ید سنجیده بشه. اما نکته مهم اینه که سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۷ کمبود ید رو در مناطقی از آفریقا و حتی در کشورهایی توسعه یافته مانند انگلیس، ایرلند و ایتالیا رو یک معضل جدی ملی اعلام کرد.

کمبود ید عامل تاخیر رشد و نمو و شایع‌ترین علت قابل کنترل آسیب‌های مغزی در دنیای امروزی به شمار می‌رود که حدود ۲ میلیارد نفر (۳۸ درصد کل جمعیت جهان) از ۱۳۰ کشور دنیا را در معرض خطر قرار داده است. ید در ساختمان هورمون‌های تیروئید شرکت نموده، کمبود آن منجر به تولید ناکافی هورمون تیروئید می‌شود. زمانی این کمبود به عنوان یک مشکل ناچیز تصور می‌شد که تنها باعث بزرگی تیروئید یا گواتر می‌شد، اما امروزه تأثیر آن بر تکامل مغز در حال رشد و پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی بسیاری از کشور‌ها به خوبی آشکار شده است

دلشاد حسین. تاریخچه و وضعیت کمبود ید در جهان و ایران. مجله‌ی غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران. ۱۳۸۶; ۹ (۴) :۴۳۹-۴۵۳

اگرچه امروزه مصرف نمک‌های یددار برای حل این مشکل کمک زیادی کرده و از ۱۱۰ کشور درگیر در سال ۱۹۹۳ تنها ۴۵ کشور در سال ۲۰۰۳ در این وضع باقی موندن ولی هنوز هم سالانه حدود ۴۵ میلیون کودک با این کمبود متولد میشن. میزان توصیه شده مصرف روزانه ید برابر با ۱۵۰ میکروگرم هست و جلبک‌ها توانایی منحصر به فردی در جذب مقادیر غلیظ ید از اقیانوس‌هارو دارند. پس مصرف به اندازه و صحیح جلبک‌ها میتونه در رفع معضل کمبود ید موثر واقع بشه.

ادعا‌ی شماره دو: جلبک‌ها تنها برای تامین تعداد محدود و مشخصی از ویتامین‌ها و مواد معدنی موثر هستند.

جلبک‌ها منبع غنی کلسیم و آهن هستند. شما هم لابد از شنیدن این موضوع تعجب کردید! جلبک‌ها سرشار از آمینواسیدهای ضروری، ویتامین‌ها و مواد معدنی‌اند که همگی در سلامت ما نقش مهمی دارند. حتی مثل سایر موجودات دریایی سرشارن از اسید‌های چرب امگا- ۳ و ویتامین B12. جلبک دریایی همچنین حاوی آمینواسیدی به نام Tyrosine اند که در کنار ید برای عملکرد بهتر غده تیروئید کمک می کنه. خب پس با اضافه کردن پودر خشک ماکروجلبک‌ها یا میکروجلبک‌ها به سالاد یا غذاتون میشه یه گام بلند به سمت سلامتی بیشتر و امتحان کردن طعم‌های جدید برداشت یا حتی میشه از قرص‌های مطمئن موجود در بازار به عنوان مکمل روزانه استفاده کرد.

مکمل‌های جلبکی

ادعای شماره سه: جلبک‌ها در تامین فیبر و پلی ساکارید برای سلامت روده نقش دارند.

میدونستید که تعداد سلولهای باکتری در بدن نسبت به سلولهای انسانی بیشتر؟! وجود همین باکتری‌ها در روده برای سلامتی شما ضروریه و عدم تعادل در تعداد باکتری‌های مفید و مضر روده منجر به انواع بیماری‌ها میشه. جلبک‌ها این موجودات شگفت‌انگیز منبع عالی فیبر و در نتیجه سلامتی روده هستند. فیبرها حدود ۷۵-۲۵٪ از وزن خشک جلبک دریایی را تشکیل میدند که این مقدار از مقدار فیبر اکثر میوه‌ها و سبزیجات هم بالاتره! فیبر غیر قابل هضم شدنه و به عنوان منبع غذایی برای باکتری های مفید روده بزرگ شما استفاده می‌شه. از طرف دیگه ، قندهای خاصی که در جلبک ها به نام پلی ساکاریدهای سولفاته وجود دارد که رشد باکتری‌های مفید روده رو افزایش میده این پلی‌ساکاریدها می تونند تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیره‌ای که وظیفه‌اشون پشتیبانی از سلول‌های روده هست رو افزایش بده.

رنگ سبز جذاب یک غذای دریایی

ادعا‌ی شماره چهار: جلبک‌ها سرشار از آنتی اکسیدان هستند.

رادیکال‌های آزاد دلیل اصلی بیماری های قلبی و دیابت قلمداد می شند. آنتی اکسیدان‌ها باعث می شن رادیکال های آزاد کمتر فعال شن و خطر آسیب زدن به سلول‌ها کاهش پیدا کنه. علاوه بر این جلبک‌ها شامل طیف گسترده ای از ترکیبات گیاهی مفید ، از جمله فلاونوئیدها و کاروتنوئیدها هستند که این ترکیبات هم از سلولهای بدن شما در برابر آسیب رادیکال های آزاد محافظت می‌کنند. یک کاروتنوئید خاص به نام Fucoxanthin در جلبک‌های قهوه‌ای Wakame وجود داره که ظرفیت آنتی اکسیدانی اون ۱۳.۵ برابر ظرفیت آنتی اکسیدانی ویتامین E هست. Fucoxanthin از غشای سلول حتی بهتر از ویتامین A محافظت می کنه. پس میشه با آنتی اکسیدان جلبک‌ها به جنگ رادیکال‌های آزاد هم رفت!



محافظت آنتی اکسیدان‌ها از سلول‌های بدن

ادعای شماره پنج:جلبک ها به کاهش وزن کمک می کنند.

همونطور که گفتیم جلبک حاوی مقدار زیادی فیبر است که هیچ کالری ندارد و منجر به تخلیه آهسته‌تر معده می‌شود. این موضوع باعث میشه برای مدت طولانی‌تری احساس سیری کنید و گرسنگی به تأخیر میفته. در واقع Fucoxanthin موجود در جلبک ها ممکنه باعث ایجاد اثرات ضد چاقی و کاهش چربی بدن و حتی کنترل قند خون بشه. اما هنوز باید مطالعات انسانی گسترده‌ای روی این موضوع انجام بشه تا کاملا تایید بشه… اما تا اون موقع استفاده از جلبک‌ها برای کاهش وزن خالی از لطف نمی تونه باشه.نه؟

یک غذای خوشمزه با جلبک kelp که دستور تهیه‌اش تو لینک زیر هست:
https://thewoksoflife.com/chinese-seaweed-salad

ادعای شماره شش: جلبک‌ها منجر به کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ می‌شوند.

دیابت زمانی رخ میده که بدن شما نتونه به مرور زمان سطح قند خون شما را متعادل کنه.طبق آمارهای جهانی پیش بینی شده که تا سال ۲۰۴۰ ، ۶۴۲ میلیون نفر مبتلا به دیابت نوع ۱ یا ۲ در سراسر جهان خواهیم داشت. جالبه که امروزه جلبک‌ها به کانون تحقیقاتی برای حمایت از افرادی که در معرض خطر دیابت هستند ، تبدیل شدند. یک مطالعه هشت هفته‌ای روی ۶۰ نفر در ژاپن ثابت کرد که Fucoxanthin موجوددر جلبک دریایی قهوه‌ای ، میتونه به کنترل قند خون کمک کنه .علاوه بر این ، ماده دیگری در جلبک دریایی به نام آلژینات از افزایش قند خون در حیوانات پس از تغذیه با یک وعده غذایی با قند بالا جلوگیری کرد. بررسی ها نشون میده که آلژینات ممکنه جذب قند را در جریان خون کاهش بده. پس میشه با استفاده از جلبک‌ها بدنمون رو در برابر این خطرات ایمن کنیم.

جلبک قهوه‌ای

ادعای شماره هفت: جلبک‌ها خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می دهند.

متاسفانه امروزه عواملی مثل کلسترول و فشار خون بالا ، استعمال دخانیات و عدم تحرک بدنی یا اضافه وزن بیماری‌های قلبی رو به علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان تبدیل کرده. جلبک میتونه به کاهش سطح کلسترول خون کمک کنه. لخته شدن بیش از حد خون هم با کربوهیدرات‌هایی به نام fucans که در جلبکها وجود داره میتونه کنترل شه. پپتیدهای موجود در جلبک‌های دریایی ممکنه بخشی از مسیری را که فشار خون را در بدن شما افزایش می دهد مسدود کنند و خطر بیماری‌های قلبی رو کاهش بدند. با این حال ، هنوز مطالعات گسترده انسانی برای اثبات دقیق این موضوع لازم هست.


نتیجه‌گیری

جلبک‌های دریایی در بهبود عملکرد غده تیروئید موثرند و حاوی طیف وسیعی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، امگا ۳، آهن و کلسیم هستند. علاوه بر این، فیبر و قندهای جلبک‌ها منبع غذایی باکتری های روده‌اند و این فیبرها همچنین باعث رشد باکتری‌های “مفید” روده میشن.به اضافه آنتی اکسیدان‌هایی مانند کاروتنوئیدها و فلاونوئیدها در جلبک‌ها از بدن شما در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می کنند. این قهرمان‌ها ممکن به شما در کاهش وزن هم کمک کنند زیرا حاوی کالری کمی و فیبر بالا هستند که این موضوع به افزایش متابولیسم کمک می کنه. حتی پتانسیل کاهش خطر ابتلا به دیابت، کلسترول ، فشار خون دارند اما در این موارد خاص مطالعات بیشتری لازم هست هنوز. پس ما توصیه می کنیم این قهرمان‌های رنگی رو از یک منبع مطمئن و تخصصی تهیه کنید و برای بهره گیری از خواص اون و ممانعت از ورود مقدار بالای ید به بدن به طور منظم اما در مقادیر معقول در وعده‌های غداییتون استفاده کنید و لذت ببرید.

۳ دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.